Rufe kan iyakokin Jamhuriyar Nijar da kungiyar kasashen yammacin Afirka na ci gaba da yin illa ga harkokin kasuwanci a Arewacin Najeriya. Daya daga cikin wuraren da aka fi fama da matsalar ita ce kasuwar hatsi ta kasa da kasa ta Dawanau da ke jihar Kano a arewa maso yammacin Najeriya, inda kasuwancin kan iyaka ya bunkasa tsawon shekaru.
Kasuwar hatsi ta kasa da kasa ta Dawanau wacce aka kafa tun farko don biyan bukatun Kano ta hanyar samar da hatsi a kai a kai da kuma zama wurin ajiyar kayayyakin gona, kasuwar hatsi ta kasa da kasa ta Dawanau ta samu martaba a duniya. Ya zama babbar mai samar da hatsi da kayan amfanin gona ba kawai a cikin Najeriya ba har ma a cikin kasashen yammacin Afirka da dama.
Jaridar Daily News 24 ta bayar da rahoton cewa, matakin da kungiyar kasashen yammacin Afirka ta dauka na rufe iyakokin kasar da Nijar a baya-bayan nan ya haifar da koma bayan harkokin kasuwanci a kasuwanni. ‘Yan kasuwa da suka hada da masu safarar hatsi zuwa kasashen Afirka daban-daban, na fuskantar babbar asara. Al’amarin ya kara ta’azzara a kowace rana, tare da manyan motoci masu yawa, makare da kayan abinci da kuma barasa, sun makale har tsawon makonni.
Wannan mummunan yanayi ya haifar da tashin hankali a tsakanin ’yan kasuwa irin su Ahmad Musa, inda suka ga yadda kasuwancinsu ke ci gaba da durkushewa.
“Rufe iyakokin ya shafi kowa a kasuwa. Duk wanda ke Arewa ko a Nijar abin ya shafa. Mun yi lodin manyan motoci, amma bi ta kan iyaka ba zai yiwu ba. Muna asarar miliyoyi yayin da wasu kayanmu masu lalacewa suka lalace a kan iyakoki,” in ji shi.
Wani dan kasuwa, Ibrahim Usman, ya kalli yadda babbar motar da ya loda ta ke ci gaba da zama sama da kwanaki goma sha biyar, inda kowace ranar da ta wuce ke rage fatansa na cimma matsaya.
“Wannan rufe kan iyaka yana cutar da mu. Mun yi lodi daga manyan motoci tara zuwa goma sha biyu, kowa da kowa, amma yanzu ba za mu iya ba.” Ya bayyana.
Shugaban Kasuwar Dawanau, Muttaka Isah, ya bi sahun ‘yan kasuwar da ke nuna damuwarsu kan yadda rikicin Nijar ke yi a kasuwar.
“Dukkan kayayyakin da muke jigilar su zuwa Nijar da sauran kasashen yammacin Afirka kamar Mali, Burkina Faso, da Senegal an dakatar da su. Wurin da muke fitarwa zuwa yanzu shi ne Jamhuriyar Benin,” inji shi.
Dokar hana iyakokin Najeriya da hukumomin Najeriya suka yi bai shafi kasuwanci da Nijar kadai ba, har ma ya kawo cikas ga zirga-zirgar ababen hawa a yankunan da ke kan iyakokin kasar, lamarin da ya sa direbobin manyan motocin dakon kaya ke tafiya zuwa wasu garuruwan da ke kan iyaka da Najeriya.
Bisa la’akari da al’amuran da ke faruwa a yammacin Afirka, da alama yankin na iya kara kusantar rikici. Kungiyar raya tattalin arzikin kasashen yammacin Afrika ECOWAS karkashin jagorancin shugaban Najeriya Bola Tinubu, ta bai wa gwamnatin mulkin soja a jamhuriyar Nijar wa’adin mako guda da su dawo da shugaba Bazoum kan mukaminsa, ko kuma su yi kasadar korarsu. Duk da cewa wa’adin ya wuce, gwamnatin mulkin soji ta ci gaba da taurin kai, ta kuma sha alwashin yin tir da duk wani shiga tsakani na karfi da yaji.
‘Yan kasuwa a Kasuwar Dawanau, tare da wasu da dama, na fatan za a cimma matsaya kan rikicin nan ba da dadewa ba, wanda zai ba da damar komawa ga al’amuran da suka shafi tattalin arziki.
